Schade door een onrechtmatig beslag

Geplaatst door: Vincent Melens

In de eerste plaats heeft een conservatoir beslag de functie om financiële zekerheid te verkrijgen. In de praktijk wordt een conservatoir beslag echter ook vaak gebruikt als pressiemiddel. Achteraf kan dan komen vast te staan dat de beslaglegger helemaal geen vordering heeft. Of dat deze vordering aanzienlijk lager blijkt zijn. Wat betekent dit voor degene die zich ten onrechte geconfronteerd heeft gezien met een beslag? En wat zijn de mogelijkheden om in dat geval de schade te verhalen op de beslaglegger? Advocaat beslag- en executierecht Vincent Melens van Flinck Advocaten over schade door een onrechtmatig beslag.

Grof gezegd bestaan er twee vormen van beslag: conservatoir beslag en executoriaal beslag. Een conservatoir beslag wordt in regel gelegd voorafgaand aan een procedure. Op dat moment heeft de schuldeisers nog geen executoriale titel (bijv. een vonnis) op de schuldenaar. Een conservatoir beslag (ook wel genoemd ‘bewarend beslag’) wordt in dat geval gelegd om er zeker van te zijn dat de schuldenaar verhaal biedt als uiteindelijk een executoriale titel wordt verkregen. Een executoriaal beslag wordt gelegd met als doel om een executoriale titel (meestal is dat een vonnis, maar het kan ook een notariële pand- of hypotheekakte zijn) ten uitvoer te leggen.

Aansprakelijkheid beslaglegger

Als hoofdregel geldt dat een beslaglegger verantwoordelijk is voor zijn eigen handelen. Blijkt het beslag (achteraf) ten onrechte, dan heeft de beslaglegger onrechtmatig gehandeld (op grond van artikel 6:162 BW). De beslaglegger is daardoor gehouden om de schade te vergoeden die daardoor is veroorzaakt.

Daarnaast zijn er andere gevallen denkbaar waardoor schade kan ontstaan: (i.) de beslaglegger heeft voor een te hoog bedrag beslag gelegd (bijvoorbeeld doordat een vordering slechts deels wordt toegewezen), (ii.) het beslag is onnodig gehandhaafd, of (iii.) er is een groot aantal beslagen gelegd, terwijl een enkel beslag had volstaan. In al deze heeft de beslaglegger weliswaar een bevoegdheid om beslag te leggen, maar wordt deze bevoegdheid ten onrechte ingeroepen. In dat geval is er sprake van misbruik van bevoegdheid zoals bedoeld in artikel 3:13 BW. Als hierdoor volgens schade ontstaat dan is dat onrechtmatig.

Kortom. Blijkt het beslag achteraf ten onrechte gelegd, dan is de beslaglegger aansprakelijk voor de schade die daardoor is ontstaan. Dat geldt zowel voor een conservatoir beslag (als komt vast te staan dat de vordering niet bestaat), als voor een executoriaal beslag (als bijvoorbeeld een vonnis in hoger beroep na de beslaglegging wordt vernietigd).

Schade door een onrechtmatig beslag

Vervolgens moet de vraag beantwoord worden welke schade in aanmerking komt voor vergoeding. In de eerste plaats moet er voldoende verband bestaan tussen het onrechtmatige beslag en de schade. Dit wordt het causaliteitsvereiste genoemd. Daarnaast zal aangetoond moeten worden dat een schadepost aan de beslaglegger kan worden toegerekend. De causaliteit en toerekening leidt in de praktijk vaak problemen. Temeer als er sprake is van een ‘keten’ aan gebeurtenissen die zijn ingetreden na het beslag. Hoe groter de reeks aan gebeurtenissen (met oorzaken van buitenaf) des te lastiger het zal zijn om aan te tonen dat deze schade het gevolg is van het onrechtmatige beslag. In de praktijk wordt om deze reden vaak enkel gekeken naar de wettelijke rente over het bedrag dat ten onrechte onder het beslag is komen te liggen.

Meer informatie

Wilt u meer weten over het opheffen van beslag? Of heeft u schade door een onrechtmatig beslag? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met onze gespecialiseerde advocaat beslagrecht mr. Vincent Melens op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected].