Aansprakelijkheid van een notaris

Geplaatst door: Willem van Agt

Als een notaris een akte passeert of een andere handeling verricht, heeft hij een zorgplicht en waarschuwingsplicht na te leven. Maar wat als de notaris tekortschiet in zijn zorgplicht of waarschuwingsplicht? Of op andere wijze een beroepsfout maakt? Dan kan de notaris aansprakelijk zijn voor de schade als gevolg daarvan. Maar niet iedere fout leidt zonder meer tot aansprakelijkheid. Ook niet iedere aansprakelijkheid leidt tot een succesvolle schadevordering.

Redelijk handelend en redelijk bekwaam

De maatstaf die in de rechtspraak wordt aangehouden is of de notaris heeft gehandeld zoals van een redelijk handelend en redelijk bekwame vakgenoot mag worden verwacht. Dit volgt uit artikel 7:401 BW. Wat onder een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot wordt verstaan, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Waaronder de aard en inhoud van de opdracht, de positie van de opdrachtnemer en de aard en de ernst van de betrokken belangen.

Voor een notaris gelden specifieke regels. Gelet op de bijzondere positie van de notaris in het maatschappelijk verkeer, rust op hem een zwaarwegende zorgplicht en waarschuwingsplicht. In een eerder bericht is uitgebreid stilgestaan bij de bijzondere positie van de notaris, zijn zorgplicht en waarschuwingsplicht en wat dat inhoudt.

Aansprakelijkheid notaris

Het niet (voldoende) nakomen van de zorgplicht of waarschuwingsplicht kan tot aansprakelijkheid van de notaris leiden. Dit wordt dan namelijk bestempeld als een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van zijn verplichtingen. Enkele voorbeelden.

Het niet voldoende informeren over de (on)mogelijkheid om een door hem gevestigd pandrecht leverde aansprakelijkheid op. Ook het niet inroepen van een bankgarantie ondanks een verplichting daartoe leverde aansprakelijkheid op. In beide gevallen werd overigens de vordering tot schadevergoeding om andere redenen alsnog afgewezen. Wel was een notaris aansprakelijk en schadeplichtig voor enkele tonnen door een betaling aan een ander dan de gerechtigde.

Daarbij is nog belangrijk dat een gegronde tuchtklacht niet zonder meer tot aansprakelijkheid leidt. Dat een notaris tuchtrechtelijk laakbaar heeft gehandeld maakt niet dat de notaris civielrechtelijk aansprakelijk is. Slechts dat de notaris niet heeft gehandeld ‘zoals een notaris betaamt’.

Het kan wel een prettige opmaat zijn naar aansprakelijkheid. In een recente tuchtrecht uitspraak werd bijvoorbeeld expliciet overwogen dat de notaris onvoldoende invulling heeft gegeven aan zijn zorg- en informatieplicht. Een schorsing van een week werd opgelegd. Ongetwijfeld zal een civiele procedure volgen.

Aansprakelijkheid jegens derden

Een notaris kan ook aansprakelijk zijn richting derden. Dat is het geval wanneer de notaris zijn bijzondere positie in het rechtsverkeer onvoldoende naleeft. Dit wordt dan gezien als onrechtmatig handelen van de notaris richting de derde. De notaris dient zijn medewerking te weigeren wanneer op grond van een door hem verricht onderzoek blijkt dat het recht van een derde kan worden geschaad. Tenzij de derde verklaart geen bezwaar te hebben.

Verweer tegen aansprakelijkstelling

De notaris kan uiteraard ook -met succes- verweer voeren tegen een aansprakelijkstelling in een gerechtelijke procedure. Het niet tijdig voldoen aan de klachtplicht van artikel 6:89 BW kan een succesvol verweer opleveren. Evenals een geslaagd beroep op verjaring. De notaris heeft ook niet te waarschuwen voor alle onduidelijkheden en/of risico’s die zich in verband met een transactie zouden kunnen voordoen. Zelfs als aansprakelijkheid wordt aangenomen hoeft dat nog niet tot vergoeding van schade te leiden. Bijvoorbeeld als gevolg van eigen schuld. Of het ontbreken van causaal verband tussen de tekortkoming en de gepretendeerde schade.

Advocaat aansprakelijkheid notaris

Wilt u meer informatie over de aansprakelijkheid van een notaris? Of wilt u als notaris overleggen over een ontvangen aansprakelijkstelling? Of wilt u als notaris verweer voeren in een gerechtelijke procedure? Neem dan contact op te nemen met Willem van Agt van Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of e-mail: [email protected].