Openbaar betekenen, is uw wederpartij met de noorderzon vertrokken?

Geplaatst door: Mathieu Vreeswijk

Is uw wederpartij vertrokken, zonder een nieuwe woon- of verblijfplaats op te geven. Geen nood het Nederlandse procesrecht biedt diverse mogelijkheden voor het oproepen van dergelijke partijen in de civiele procedure. Het is mogelijk om partijen op te roepen die in het buitenland gevestigd zijn en het is mogelijk om partijen op te roepen waarvan de woonplaats zowel in Nederland, als daarbuiten, onbekend is. In dat laatste geval kunt u openbaar betekenen. Advocaat mr. Mathieu Vreeswijk van Flinck Advocaten bespreekt het ‘openbaar betekenen’.

Oproepen van partijen zonder bekende woon of verblijfplaats

Is uw wederpartij met de noorderzon vertrokken, dan biedt artikel 54 Rv de mogelijkheid om openbaar op te roepen. De oproeping vindt plaats door het uitbrengen van een exploot aan het parket van het openbaar ministerie. Daarnaast dient de oproep te worden gepubliceerd. Sinds een recente wetswijziging kan dat ook door digitale publicatie in de Staatscourant. Openbaar betekenen is daarmee een stuk eenvoudiger en niet onbelangrijk voordeliger geworden.

Werkelijk met de noorderzon vertrokken?

Het openbaar betekenen geeft een eenvoudige ingang in het procesrecht en creëert een procesrechtelijke fictie dat iemand kennis heeft van de oproep. Met deze wijze van oproepen mag niet te lichtvaardig worden omgegaan. Is er toch een woonplaats (binnen of buiten Nederland) bekend bij de eisende partij, dan kan niet op de voet van artikel 54 Rv worden opgeroepen.

Nietig exploot wanneer woonplaats wel bekend was

Er zijn voorbeelden in de rechtspraak bekend, waarin achteraf is komen vast te staan dat er wel kennis was van een woonplaats en desondanks toch openbaar is opgeroepen. Het procesrechtelijke gevolg daarvan is dat het exploot nietig is.

Zie hiervoor bijvoorbeeld

Gerechtshof Amsterdam 30 november 2010 (ECLI:NL:GHAMS:2010:BO7188) , waarin wordt overwogen: Naar de kern genomen heeft de rechtbank geoordeeld dat de bevoegdheid tot tenuitvoerlegging van het op 10 augustus 1984 uitgesproken vonnis door verjaring verloren is gegaan, zodat het executoriale beslag zonder geldige titel is gelegd, aangezien de onder 2.2(viii) bedoelde openbare betekening van 13 juli 2004 de verjaring niet heeft gestuit (en ook van andere stuitingshandelingen niet is gebleken). De rechtbank heeft die openbare betekening niet als een geldige daad van tenuitvoerlegging aangemerkt omdat niet is gebleken dat [ Appellant ] zich daaraan voorafgaand redelijke onderzoeksinspanningen heeft getroost om de verblijfplaats van [ Geïntimeerde 1 ] te achterhalen.

Of bijvoorbeeld:

Rechtbank Den Haag 31 augustus 2009 (ECLI:NL:RBSGR:2009:BK1182) waarin wordt beslist dat een betekening van een echtscheidingsbeschikking niet rechtsgeldig was, nu de vrouw deze op de voet van artikel 54 Rv had laten betekenen terwijl de werkelijke woon- / verblijfplaats wel bekend was. De rechtbank overwoog: Nu er derhalve sprake is van een bekende woonplaats van de man in [plaats A] had de echtscheidingsbeschikking aan de man betekend moeten worden conform de vereisten van artikel 55 Rv. Ingevolge dit artikel geschiedt de betekening ten aanzien van hen die geen bekende woonplaats of bekend werkelijk verblijf in Nederland hebben, maar van wie de woonplaats of het werkelijk verblijf buiten Nederland bekend is, aan het parket van de ambtenaar van het openbaar ministerie die een afschrift van het exploot ten behoeve van degene voor wie het bestemd is, toezendt aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Een tweede afschrift wordt door de deurwaarder per aangetekende brief onverwijld toegezonden aan de woonplaats of het werkelijk verblijf van de betrokkene. Nu Amerika partij is bij het Haags Betekeningsverdrag 1965 had vervolgens uitvoering moeten worden gegeven aan de bepalingen van dit verdrag. Nu de echtscheidingsbeschikking niet conform de vereisten van artikel 55 Rv is betekend, kan niet worden gesproken van een rechtsgeldige betekening aan de man

Een nietig exploot wordt geacht nooit te zijn uitgebracht. Dit kan pijnlijke procesrechtelijke gevolgen hebben. Zeker wanneer het exploot de verjaring van een vordering had te stuiten. In dat geval zal de stuiting mislukt zijn en de vordering daarmee verjaard.

Wanneer heeft een partij een bekende woonplaats

In de rechtspraak is uitgemaakt dat het bekend zijn met een woon of verblijfplaats een subjectieve toets is. Het gaat erom of u als eisende partij daadwerkelijk kennis hebt van de woon- of verblijfplaats van uw wederpartij of deze kennis had moeten hebben.

Van de eisende partij wordt verwacht dat die zich inspant om de werkelijke woonplaats binnen of buiten Nederland te achterhalen. Van partijen wordt verwacht dat zij ten minste het register van de Gemeentelijke Basis Administratie raadplegen.

Advocaat procesrecht

Heeft u vragen over openbaar betekenen of wilt u een partij in het buitenland dagvaarden? Neem contact op met advocaat mr. Mathieu Vreeswijk van Flink Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per a-mail: [email protected]