Wat is paulianabeslag?

Geplaatst door: Willem van Agt

Wanneer een schuldenaar zijn vermogen overdraagt aan een ander om op die manier verhaal door schuldeisers onmogelijk te maken, kent de wet de mogelijkheid die rechtshandeling te vernietigen. Maar met alleen het vernietigen van die rechtshandeling bereik je als schuldeiser nog niets. Niet alleen moet het vermogen feitelijk nog worden terug geleverd aan de originele schuldenaar, ook wil je voorkomen dat het vermogen wordt doorgeleverd hangende een procedure om die vernietiging in te roepen. Daarvoor is het paulianabeslag in het leven geroepen.

Pauliana

Als een schuldenaar (onverplicht) zijn vermogen of bestanddelen daarvan aan een ander overdraagt, kan zijn schuldeiser die overdracht (voor zover hij daardoor is benadeeld) laten vernietigen door de rechter op grond van artikel 3:45 BW. Denk bijvoorbeeld aan het overdragen van de woning aan een vriend of familielid.

De vernietiging kan ook worden ingeroepen door een buitengerechtelijke verklaring tegen alle betrokkenen. Tenzij alle betrokkenen berusten in de vernietiging, is echter een gerechtelijke procedure noodzakelijk om de vernietiging door de rechter te laten bevestigen of uitspreken. Als het een registergoed (bijvoorbeeld een woning) betreft, dan is zelfs altijd een gerechtelijke uitspraak nodig. Die procedure tot vernietiging moet niet alleen worden ingesteld tegen de schuldenaar, maar ook tegen degene(n) die het vermogen heeft of hebben verkregen.

De sanctie is vernietiging. Vernietiging heeft terugwerkende kracht. Dat betekent dat -voor de wet- het vermogen moet worden geacht nooit te zijn overgegaan naar de ander. En dus altijd bij de schuldenaar is gebleven.

Maar gedurende de procedure heeft de ander het vermogen wel en kan hij daar ook over beschikken. Om te voorkomen dat de ander dit ook doet en bijvoorbeeld de woning doorverkoopt, is de mogelijkheid van paulianabeslag in het leven geroepen.

Paulianabeslag

In het recht dienen verschillende soorten beslag te worden onderscheiden. De verschillende vormen van beslagen dienen namelijk een verschillend doel:

• Beslag tot verhaal
• Beslag tot afgifte
• Beslag tot bewaring

Paulianabeslag is een bewarend beslag en kan ex artikel 737 Rv. worden gelegd na verlof van de voorzieningenrechter. Doel van paulianabeslag is het voorkomen dat een goed, dat paulianeus is verkregen, na een geslaagd beroep op de pauliana in de langlopende procedure niet meer in het vermogen van de oorspronkelijk gerechtigde terug kan vallen. Met andere woorden, voorkomen dat het nog verder wordt door geleverd of bijvoorbeeld wordt opgemaakt.

Bijzonder karakter paulianabeslag

Paulianabeslag kent daarnaast een bijzonder karakter. Het beslag verandert van rechtswege in een beslag tot verhaal, op het moment dat de vordering tot vernietiging is toegewezen. De schuldeiser kan zich dus direct verhalen op het goed. Er hoeft niet opnieuw (executoriaal) beslag op te worden gelegd.

Advocaat

Wordt u geconfronteerd met een paulianabeslag? Of wilt u juist de mogelijkheden onderzoeken om zelf paulianabeslag te leggen? Neem dan contact op te nemen met Willem van Agt van Flinck Advocaten op telefoonnummer
020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected].