Wat is domiciliekeuze?

Geplaatst door: Vincent Melens

In officiële contracten wordt nogal eens een bepaling opgenomen over een ‘domiciliekeuze’? Ook in processtukken en deurwaardersexploten wordt er vaak ‘domicilie gekozen’. Maar wat is domiciliekeuze eigenlijk? En welke (rechts)gevolgen zijn er verbonden aan een domiciliekeuze? In deze blog staat advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten stil bij de domiciliekeuze.

In verschillende gevallen is het van belang om vast te stellen waar iemand woont. Bijvoorbeeld voor een antwoord op de vraag waar een dagvaarding betekend moet worden. Als uitgangspunt moet een dagvaarding namelijk worden betekend in de woonplaats van de gedaagde. Ook speelt de woonplaats een rol bij de vraag in welke stad (en dus bij welke rechtbank) er geprocedeerd moet worden. Hiervoor geldt namelijk dat dit gebeurt bij de rechtbank waar de gedaagde woont.

Waar is een woonplaats?

Voor natuurlijk personen wordt de woonplaats geregeld in artikel 1:10 lid 1 BW. De wet heeft het over ‘te zijner woonstede’. In de praktijk zal dat de woonplaats zijn waar iemand staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (voorheen de GBA). Ook rechtspersonen hebben een woonplaats. In artikel 1:10 lid 2 BW is geregeld dat de woonplaats van een rechtspersoon wordt vastgesteld aan de hand van de statuten van de vennootschap.

Fictieve woonplaats

Naast de werkelijke woonplaats, kan er ook een alternatieve woonplaats worden gekozen. Dat wordt een domiciliekeuze genoemd. Daarvoor gelden een paar voorwaarden. Dat wordt geregeld in artikel 1:15 BW:

  • Het moet schriftelijk. Dit kan dus niet mondeling worden afgesproken. Er geldt hier een vormvereiste.
  • Daarnaast moet er sprake zijn van een overeenkomst. Iemand kan dit niet in z’n eentje bepalen. Er moet sprake zijn van wederzijdse wilsovereenstemming.
  • Tevens moet er sprake zijn van een redelijk belang. Als iemand een woonplaats wil kiezen anders dan zijn feitelijke woonplaats, moet diegene daar wel een redelijk belang bij hebben.

Domicilie in procedures

In zaken waar partijen niet zelf kunnen procederen (bijv. bij de rechtbank of het hof), is een domiciliekeuze verplicht. In dergelijke zaken zijn partijen verplicht om op grond van artikel 79 lid 2 Rv een woonplaats te kiezen bij hun advocaat. Dit geldt tot aan het eindvonnis.

Domiciliekeuze in contracten

Ook in contracten kan een domiciliekeuze worden opgenomen. Op deze manier spreken partijen op voorhand af waar belangrijke mededelingen kunnen worden gedaan: bijv. een aansprakelijkstelling of het ontbinden van een overeenkomst. Ook in het geval van een buitenlandse contractspartij kan verstandig zijn om op voorhand in Nederland een woonplaats te kiezen. Op deze manier kan een ingewikkelde (en kostbare) procedure in het buitenland worden voorkomen.

Waarom kiest iemand domicilie?

Het gebeurt nog wel eens dat een partij voorafgaand aan een procedure (alvast) domicilie kiest bij een advocaat. Dat heeft als praktisch voordeel dat alle processtukken meteen bij de advocaat liggen. Soms vinden partijen het ook een vervelend idee als de dagvaarding door de deurwaarder op een huisadres wordt betekend. Ook in dat geval kan een domiciliekeuze bij een advocaat uitkomst bieden.

Meer informatie?

Wilt u meer informatie over een domiciliekeuze of over het opnemen van een domiciliekeuze in een overeenkomst? Neem dan contact op met mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten op het telefoonnummer: 020-2610234. Of per mail: [email protected].