Steunvordering door een betalingstoezegging teniet?

Geplaatst door: Vincent Melens

Voor het slagen van een verzoek tot faillietverklaring is vereist dat de schuldenaar meerdere schuldeisers onbetaald laat. Dit wordt de ‘pluraliteit van schuldeisers’ genoemd. De schuldenaar verkeert dan in de toestand waarin hij heeft opgehouden te betalen. De schuldeiser moet dus, kort gezegd, naast zijn eigen vordering over een zogenaamde steunvordering beschikken. Dat is een vordering van een andere schuldeiser welke de schuldenaar ook onbetaald laat. Recent oordeelde de Hoge Raad over de vraag of die steunvordering tenietgaat als de schuldenaar een betalingstoezegging heeft gedaan. Advocaat mr. Vincent Melens over de vraag of een steunvordering dan tenietgaat.

Het verzoek tot faillietverklaring

Als een schuldeiser om het faillissement van een schuldenaar verzoekt, dan moet hij aantonen dat de schuldenaar verkeert in ‘de toestand […] heeft opgehouden te betalen’ (artikel 6 lid 3 Faillissementswet). Hiervan is sprake als de schuldenaar meerdere schuldeisers onbetaald laat. Dit wordt het pluraliteitsvereiste of de pluraliteit van schuldeisers genoemd. Om de pluraliteit van schuldeisers aan te tonen zal de schuldeiser, naast zijn eigen vordering, over tenminste één steunvordering moeten beschikken.

De steunvordering

Uit de jurisprudentie volgt, onder meer, dat:

• Slechts één van de vorderingen dient opeisbaar te zijn. Niet vereist is dat de steunvordering opeisbaar is, als de vordering van de aanvragende schuldeiser dat (al) wel is;
• Zelfs als andere schuldeisers aangeven het faillissement van de debiteur niet te willen, kan hun vordering dienen als steunvordering;
• Het feit dat een schuldeiser de schuldenaar nog niet heeft gemaand tot betaling en geen executiemaatregelen neemt, staat er niet aan in de weg dat deze vordering als steunvordering kan dienen.

Maar, wat nu als de schuldenaar weliswaar meerdere schuldeisers onbetaald laat, maar heeft toegezegd de steunvordering(en) te zullen betalen als het faillissement niet wordt uitgesproken? Met die vraag zag de Hoge Raad zich eerder dit jaar geconfronteerd.

Steunvordering teniet?

De overwegingen van de Hoge Raad in het arrest spreken eigenlijk voor zich:

“3.4.2 De voor een faillietverklaring geldende eis dat summierlijk blijkt van een steunvordering (het pluraliteitsvereiste), wordt gesteld omdat het faillissement ten doel heeft het vermogen van de schuldenaar te verdelen onder diens gezamenlijke schuldeisers. Met dat doel strookt niet de faillietverklaring van iemand die slechts één schuldeiser heeft. (HR 24 maart 2017, ECLI:NL:HR:2017:488, rov. 3.3.2, en HR 11 juli 2014, ECLI:NL:HR:2014:1681 (ABN Amro/Berzona), rov. 3.4.1)

3.4.3 In overeenstemming met dit laatste behoeft een steunvordering niet opeisbaar te zijn en behoeft de omvang daarvan niet vast te staan. Het enkele bestaan van de vordering op het tijdstip van het uitspreken van het faillissement volstaat. (vgl. het arrest ABN Amro/Berzona, rov. 3.4.2) Waar de steunvorderingen in het onderhavige geval pas zouden worden voldaan na de vernietiging van het faillissement – omdat die voldoening is toegezegd onder de voorwaarde dat die vernietiging wordt uitgesproken – bestaan de steunvorderingen nog ten tijde van de beslissing op de faillissementsaanvraag en is derhalve voldaan aan het pluraliteitsvereiste.”

De Hoge Raad bevestigt, kort gezegd, de vereiste pluraliteit van schuldeisers. Er dient tenminste één steunvordering te zijn. Aan dit vereiste wordt, volgens de Hoge Raad, ook voldaan als de schuldenaar weliswaar toezegt de steunvordering te betalen, maar er op het moment van de uitspraak nog niet daadwerkelijk is (af)betaald. Op dat moment zijn er (immers) nog steeds meerdere schuldeisers onbetaald gelaten en wordt er aan het pluraliteitsvereiste voldaan. Als de steunvoering op dat moment al wél is betaald, dan is steunvordering wél tenietgegaan.

Pluraliteit van schuldeisers

Ook na een betalingstoezegging wordt dus (nog) aan het pluraliteitsvereiste voldaan. Pas als er daadwerkelijk werd betaald, dan geldt dat de vordering teniet is gegaan. In dat geval moet de schuldeiser op zoek naar een nieuwe steunvordering om zijn verzoek tot faillietverklaring te kunnen laten slagen.

Advocaat faillissementsrecht

Bij Flinck Advocaten bent u aan het juiste adres met al uw vragen over faillissementsrecht! Heeft u een vraag over de steunvordering of de vereiste pluraliteit van schuldeisers? Of heeft u vragen over uw positie als schuldeiser of schuldenaar? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met gespecialiseerd advocaat faillissementsrecht mr. Vincent Melens op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected].