Opzegging kredietovereenkomst

Geplaatst door: Vincent Melens

Veel ondernemers zijn afhankelijk van krediet van een bank voor de financiering van hun onderneming. De afspraken die daarover met een bank worden gemaakt, worden vaak vastgelegd in een kredietovereenkomst. In de regel bevat een kredietovereenkomst een bepaling dat de bank de kredietovereenkomst kan beëindigen in bepaalde gevallen. Dit betekent echter niet automatisch dat de bank altijd terecht overgaat tot opzegging van de kredietovereenkomst. Advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten over opzegging kredietovereenkomst door een bank. 

De gevolgen van opzegging van een kredietovereenkomst zijn ingrijpend: de bank is niet langer verplicht om het (nog niet opgenomen deel van het) krediet beschikbaar te stellen, en de bank kan het (reeds beschikbaar gestelde) krediet opeisen. Vaak zijn er in dat geval ook boetes verschuldigd die hard kunnen oplopen. Als er niet snel een andere vorm van financiering gevonden wordt, dan zullen de gevolgen desastreus zijn voor de onderneming. Juist om deze reden ontstaat er in de praktijk nog al eens een discussie over de vraag of een bank het krediet wel mocht opzeggen.

Opzegging kredietovereenkomst

In de regel bevat een kredietovereenkomst een bepaling dat de bank het krediet in bepaalde gevallen mag opeisen. Vaak gaat het daarbij om onvoldoende winst en omzet, te geringe solvabiliteit, onvoldoende zekerheden (zoals pandrechtenhypotheek of persoonlijke zekerheden) of het niet verstrekken van financiële rapportages. Dit kan zijn opgenomen in de kredietovereenkomst zelf, maar kan ook volgen uit de algemene bankvoorwaarden die vaak van toepassing zijn. Voldoet de kredietnemer niet aan deze verplichtingen, dan is de bank bevoegd het krediet op te zeggen en het uitgeleende bedrag terug te vorderen.

Relevante omstandigheden bij opzegging

In het verleden (Gerechtshof Arnhem 18 februari 2003 (Rabobank/Aarding) zijn er omstandigheden geformuleerd die van belang zijn bij beoordeling van de vraag of de bank een kredietovereenkomst mocht beëindigen. Aspecten die bij deze belangenafweging een rol kunnen spelen zijn:

  • de duur en omvang van de kredietovereenkomst;
  • de kredietwaardigheid;
  • het gedrag en de betrouwbaarheid van de kredietnemer;
  • of en in welke mate de kredietnemer toerekenbaar is tekortgeschoten;
  • de kans dat de onderneming van de kredietnemer, al of niet na reorganisatie of doorstart, zal overleven;
  • de gehanteerde opzegtermijn;
  • de wijze van besluitvorming van de bank voorafgaand aan de opzegging;
  • of de bank door eigen gedragingen (zoals toelating van overschrijding van de kredietlimiet) verwachtingen heeft gewekt;
  • andere maatschappelijke belangen.

Redelijkheid en billijkheid

In een uitspraak uit 2014 (HR 10 oktober 2014, (ING/De Keijzer Beheer c.s.)) heeft de Hoge Raad benadrukt dat voor beantwoording van de vraag of een bank terecht een kredietovereenkomst heeft opgezegd, in de eerste plaatst gekeken moet worden naar de inhoud van de kredietovereenkomst en de toepasselijke voorwaarden. Als daarin een opzeggingsbevoegdheid is overeengekomen, dan geldt het uitgangpunt dat de bank de kredietovereenkomst kan opzeggen. Toepassing van de (beperkende werking van de) redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 lid 2 BW) kan er echter toe leiden dat een opzegging door de bank toch niet (rechts)geldig is. De Hoge Raad stelt daarmee de contractuele afspraak tussen partijen voorop en geeft aan dat alleen bij hoge uitzondering kan worden afgeweken van deze afspraken. Aspecten die daarbij een rol kunnen spelen zijn de duur van de kredietovereenkomst, de overwaarde van de zekerheden, het nadeel dat de bank ondervindt door de tekortkoming en het uitblijven van waarschuwingen voorafgaand aan de opzegging.

Meer informatie over opzegging kredietovereenkomst?

Wilt u meer informatie over opzegging van een kredietovereenkomst? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected]