Huurkoop

Geplaatst door: Vincent Melens

Huurkoop is een bijzondere vorm van koop op afbetaling. De huurkoop wordt vaak ingezet als een financieringsvorm. Maar wat zijn de (juridische) kenmerken van een huurkoop en waarmee onderscheidt huurkoop zich van een “gewone” koop op afbetaling? Wat zijn de gevolgen van een huurkoop in faillissement en is huurkoop hetzelfde als operational lease en/of financial lease? Advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten over huurkoop. 

Huurkoop en koop op afbetaling

In de bepalingen 7A:1576h BW e.v. is het regime van de huurkoop neergelegd. De huurkoop kwalificeert als een overeenkomst waarbij partijen overeenkomen dat de eigendom niet door de enkele aflevering van het goed overgaat, maar pas door vervulling van de opschortende voorwaarde van betaling van de gehele koopsom. Dit betekent dat de koper wel de beschikking krijgt over het goed, maar dat hij juridische bezien nog geen eigenaar is. Eigenaar wordt hij pas nadat hij aan al zijn betalingsverplichtingen heeft voldaan. Kenmerkend voor de huurkoop is tevens dat het (economische) risico wordt gedragen door de koper. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de bijzondere regeling van artikel 7A:1567t BW: bij de ontbinding van de overeenkomst heeft de koper recht op verrekening voor zover de verkoper in een betere positie is komen te verkeren door ontbinding van die overeenkomst.

Indien niet aan de (wettelijke) voorwaarden van huurkoop is voldaan, dan kwalificeert de overeenkomst vaak als een gewone koop op afbetaling. Het gevolg hiervan is dat, in beginsel, het eigendom direct over gaat op de koper en niet pas na het voldoen van de gehele koopsom.

Huurkoop en een derde financier, financial lease en operational lease

In de praktijk wordt huurkoop vaak gebruikt als financieringsvorm. Een dergelijke constructie kan er als volgt uitzien: een verkoper draagt de eigendom van een machine over aan een financier omdat de koper onvoldoende financiële middelen heeft om de koopsom te voldoen. Door middel van een huurkoopovereenkomst ‘koopt’ de koper van de financier op afbetaling. Na het voldoen van de betalingsverplichtingen wordt de koper eigenaar. Afhankelijk van de onderlinge rechtsverhoudingen tussen partijen zijn op deze samenhangende overeenkomsten (de financieringsovereenkomst alsmede de huurkoopovereenkomst) de regels van huurkoop van toepassing op grond van artikel 7A:1576h lid 3 BW.

Een financial lease overeenkomst heeft net als het rechtsfiguur huurkoop de strekking uiteindelijk het eigendom te doen over gaan op de koper. Voorts draagt de klant (lessee) – en niet de leasemaatschappij (lessor) – het (economische) risico. Derhalve wordt vaak in de rechtspraak aangenomen dat op een financial lease overeenkomst de bepalingen inzake huurkoop van overeenkomstige toepassing zijn. Dit ligt ander bij een operational lease overeenkomst; de eigendom gaat uiteindelijk niet over op de lessee en het economische risico wordt niet door hem maar door de lessor gedragen. De essentiële elementen van huurkoop zijn hier niet meer in terug te vinden reden waarom soms betoogd dat voor de operational lease andere bepalingen van toepassing zijn. Uiteraard dienen de onderliggende rechtsverhoudingen voor een juridische beoordeling altijd in hun geheel in aanmerkingen te worden genomen.

Huurkoop in faillissement

Indien de koper (of lessee) failliet gaat verkrijgt de curator het beheer over de boedel. De curator kan besluiten de laatste betalingen te verrichten zodat de boedel het eigendom verwerft (de curator kan de vordering ‘gestand doen’). De curator of de verkoper (of lessor) kan echter óók de overeenkomst ontbinden op grond van 38a Faillissementswet. Indien de curator of de verkoper de overeenkomst ontbindt kan de verkoper zijn eigendom terugvorderen. De eigendom van het verkochte is immers nooit overgegaan. De reeds betaalde termijnen dienen dan door de verkoper terug te worden betaald.

Meer informatie over huurkoop?

Wilt u meer informatie over (financiering door middel van) huurkoop of heeft u vragen over huurkoop in faillissement? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected]