Aansprakelijkheid in een maatschap

Geplaatst door: Vincent Melens

Veel advocaten en medische specialisten werken samen in een maatschap. In een eerdere bijdrage schreef ik over de voordelen van een maatschap. Maar wat zijn de nadelen van een maatschap? Wie is er bijvoorbeeld aansprakelijk als de maatschap een fout maakt? Ondernemingsrecht advocaat mr. Vincent Melens bespreekt de aansprakelijkheid in een maatschap.

Geen rechtspersoonlijkheid, wel aansprakelijk

Als hoofdregel geldt dat de maatschap allereerst zelf aansprakelijk is. Hoewel een maatschap geen rechtspersoonlijkheid heeft, is zij wel aansprakelijk voor handelingen verricht namens of toerekenbaar aan de maatschap. De aansprakelijkheid van de maten staat dus ‘naast’ de aansprakelijkheid van de maatschap.

Deelbare of ondeelbare prestatie?

Daarnaast kunnen dus de maten van de maatschap aansprakelijk zijn. Bij het vaststellen van de aansprakelijkheid van de maten is het van belang om te beoordelen of sprake is van een deelbare of van een ondeelbare prestatie. De aansprakelijkheid in een maatschap is namelijk afhankelijk van de overeengekomen prestatie.

Deelbare prestatie: aansprakelijkheid voor ‘gelijke delen’

Als er sprake is van een zogenaamde deelbare prestatie, dan geldt als uitgangspunt dat de maten aansprakelijk zijn voor gelijke delen (artikelen 7A:1679-1681 BW). Een vaak gebruikt voorbeeld van een deelbare prestatie is de betaling van een geldsom. Denk bijvoorbeeld aan het betalen van door de maatschap gekochte computers. Als de maatschap is gehouden tot het betalen van een geldsom, dan zijn de maten in beginsel aansprakelijk voor (de betaling van) gelijke delen.

Ondeelbare prestatie: hoofdelijke aansprakelijkheid

Dat is anders als sprake is van ondeelbare prestatie. In zijn arrest van 15 maart 2013 bepaalde de Hoge Raad namelijk dat de individuele maten in een maatschap aansprakelijk kunnen zijn voor het geheel voor de schade ontstaan door een tekortkoming in een door de maatschap aangenomen opdracht. Dit volgt, zo oordeelde de Hoge Raad, rechtstreeks uit artikel 7:407 lid 2 BW. Met andere woorden: iedere individuele maat kan dan voor het gehele bedrag van de schade aansprakelijk worden gesteld.

In de regel zal de geleden schade door het betalen van een geldsom worden vergoed: een schadevergoeding. Uit het arrest van de Hoge Raad volgt dat de maten voor die betaling aansprakelijk zijn voor het geheel. De betaling van een schadevergoeding vloeit rechtstreeks voort uit de tekortkoming in de ondeelbare prestatie. De betaling van een schadevergoeding geldt daarom niet als een deelbare prestatie.

Iedere maat die op het moment van het aanvaarden van de opdracht deel uitmaakt(e) van de maatschap is aansprakelijk voor de betaling van de gehele schadevergoeding. Die aansprakelijkheid blijft zelfs bestaan als een maat tussentijds uit de maatschap stapt!

Aansprakelijkheid in een maatschap

De aansprakelijkheid van de individuele maten is dus afhankelijk van de overeengekomen prestatie. Als er sprake is van een deelbare prestatie, dan zijn de maten slechts aansprakelijk voor gelijke delen. Dit is bijvoorbeeld het betalen van een koopsom. Als er echter sprake is van een tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst, een ondeelbare prestatie, dan zijn de individuele maten op grond van artikel 7:407 lid 2 BW aansprakelijkheid voor de gehele schade. Ook voor het betalen van een schadevergoeding is iedere maat – in dat geval – voor het geheel aansprakelijk.

Uit het arrest van de Hoge Raad volgt nog een derde aansprakelijkheid in een maatschap. Artikel 7:404 BW bepaalt namelijk dat als de opdracht is verleend met het oog op een bepaalde persoon die met de opdrachtnemer of in zijn dienst een beroep of bedrijf uitoefent, die persoon in beginsel gehouden is de betrokken werkzaamheden zelf te verrichten. Voor tekortkomingen in de uitvoering van die opdracht is in dat geval de specifieke persoon (de maat), naast de opdrachtnemer (de maatschap), hoofdelijk en voor de gehele schade aansprakelijk. De opdrachtgever moet dan wel kunnen bewijzen dat de opdracht specifiek aan deze maat werd gegund. In de praktijk wordt dit vaak in algemene voorwaarden uitgesloten.

Advocaat Ondernemingsrecht

Wilt u meer informatie over de aansprakelijkheid binnen een maatschap? Of heeft u een andere vraag over de maatschap of de inhoud van een maatschapsovereenkomst? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met gespecialiseerd advocaat ondernemingsrecht mr. Vincent Melens op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected].