Vreemdelingenbeslag

Geplaatst door: Mathieu Vreeswijk

Als advocaat beslag- en executierecht wordt geregeld de vraag voorgelegd of het mogelijk is om conservatoir beslag te leggen op goederen van buitenlandse partijen. In de regel is dat mogelijk, voor zover die goederen zich in Nederland bevinden op het moment van beslaglegging. Voor het beslag ten laste van partijen die niet in Nederland gevestigd zijn, kent de wet een speciale regeling die het in sommige gevallen eenvoudiger maakt om rechtsmaatregelen te nemen, te weten het vreemdelingenbeslag, ook wel ‘saisie foraine’ genoemd. In deze bijdrage bespreekt advocaat mr. Mathieu Vreeswijk de praktische mogelijkheden van het vreemdelingenbeslag. 

Beslag en rechtsmaatregelen in Nederland

Heeft u een vordering op een debiteur in het buitenland, met vermogensbestanddelen in Nederland? Op grond van artikel 700 Rv is de Nederlandse (voorzieningen)rechter bevoegd om verlof te verlenen tot het leggen van conservatoir beslag op goederen die zich (op dat moment) binnen de landsgrenzen bevinden, dit ongeacht waar de debiteur woonachtig of gevestigd is. Heeft u een (buitenlandse) schuldenaar met bijvoorbeeld onroerend goed in Nederland, een schip in de Nederlandse wateren of een partij goederen op Schiphol, dan is het mogelijk om met verlof van de Nederlandse (voorzieningen)rechter daar conservatoir beslag op te leggen.

Bevoegdheid Nederlandse rechter

Uit het enkele feit dat de Nederlandse rechter bevoegd is om verlof te verlenen tot het leggen van conservatoir beslag, geeft nog niet dat ook de inhoudelijke vordering aan de Nederlandse rechter kan worden voorgelegd. Deze vraag zal primair moeten worden beantwoord aan de hand van de regels van het (internationaal) privaatrecht.

De wet geeft voor het vreemdelingenbeslag een bijzondere regeling. Een beslag wordt aangemerkt als vreemdelingenbeslag in het geval dat een debiteur geen bekende woon- of verblijfplaats heeft in Nederland. In artikel 765 Rv staat beschreven dat:

Indien de schuldenaar geen bekende woonplaats in Nederland heeft, kan in Nederland overeenkomstig de voorgaande afdelingen van deze titel beslag worden gelegd, zonder dat vrees voor verduistering behoeft te worden aangetoond 

Het artikel geeft een aanvulling op de mogelijkheid om conservatoir beslag te leggen op goederen binnen de landsgrenzen. De vereiste ‘vrees voor verduistering’ behoeft niet meer te worden aangetoond voor zover de schuldenaar geen bekende woon- of verblijfplaats heeft in Nederland.

Forum arresti

Het enkele feit dat bij vreemdelingen beslag geen vrees voor verduistering behoeft te worden aangetoond, zal in de praktijk niet het meeste gewicht in de schaal leggen. De regeling in artikel 767 Rv is in dat opzicht behulpzamer:

“Bij gebreke van een andere weg om een executoriale titel in Nederland te verkrijgen kan de eis in de hoofdzaak, de vordering ter zake van de beslagkosten daaronder begrepen, worden ingesteld voor de rechtbank waarvan de voorzieningenrechter het verlof tot het gelegde of het tegen zekerheidstelling voorkomen of opgeheven beslag heeft verleend. In geval van verlof tot beslag onder een derde geldt dit alleen indien het goed waarop beslag zal worden gelegd in het verzoekschrift uitdrukkelijk is omschreven.”

Deze regeling geeft dat wanneer sprake is van een vreemdelingenbeslag de Nederlandse rechter ook bevoegd kan zijn om te oordelen over de vordering zelf. Het vreemdelingenbeslag kan daarmee competentie scheppen voor de Nederlandse rechtbank.

Deze extra bevoegdheidsregel, ook wel ‘forum arresti’ genoemd, zal in de praktijk niet bijzonder vaak dienst doen, nu deze bevoegdheid enkel daar is bij gebreke van een andere weg om in Nederland een executoriale titel ten uitvoer te leggen. Het zal dan moeten gaan om een schuldenaar die buiten Europa is gevestigd, in een land waarmee geen verdrag is gesloten ter zake de erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen.

Meer informatie?

Heeft u nog vragen over het leggen van beslag ten laste van partijen die niet in Nederland zijn gevestigd of wilt u beslag laten leggen? Neem dan contact op met advocaat beslag en executierecht mr. Mathieu Vreeswijk van Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of via e-mail: [email protected]