Snel incasseren

Geplaatst door: Flinck Advocaten

Partijen kunnen hun afspraken schriftelijk in een overeenkomst vastleggen. Naderhand kan een geschil ontstaan omdat één partij zijn afspraken niet nakomt. De schuldeiser kan via de rechter nakoming afdwingen. Indien na een veroordeeld vonnis toch niet wordt betaald, dan kunnen de bezittingen van de schuldenaar worden geëxecuteerd. Dan wordt er alsnog geïncasseerd. De vraag is of deze procedure altijd noodzakelijk is en of dit sneller kan. Flinck Advocaten over het snel incasseren van vorderingen, zonder tussenkomst van een rechter. 

Incasseren door bezittingen uit te winnen

Als een schuldenaar zijn afspraken niet nakomt, wil een schuldeiser op een gegeven moment de bezittingen van de schuldenaar uitwinnen zodat zijn vordering alsnog wordt voldaan. Het uitwinnen van bezittingen is daarmee een vorm van executeren. Het leggen van executoriaal beslag (na een vonnis) is hiervoor een passend middel. In de regel kan executoriaal beslag worden gelegd op loon, onroerend goed en andere bezittingen van de schuldenaar.

Executoriaal beslag kan in beginsel pas worden gelegd nadat een vonnis (met een veroordeling tot betaling) is verkregen. Het vonnis van een rechter geeft namelijk een zogenaamde “executoriale titel”. Indien de schuldenaar in het vonnis is veroordeeld tot betaling en die betaling uitblijft, kan de schuldeiser met een executoriale titel een gerechtsdeurwaarder verzoeken de bezittingen van de schuldenaar uit te winnen. Door middel van deze executie wordt er daadwerkelijk geïncasseerd. Zie bijvoorbeeld de executieverkoop van onroerend goed.

Een vonnis is echter niet altijd vereist om te kunnen executeren. Hierop is van invloed de wijze waarop afspraken op schrift zijn gesteld. Dat kan namelijk door middel van een onderhandse akte of door middel van een authentieke akte. Beiden worden hieronder toegelicht.

Geen snelle incasso met een onderhandse akte

Een onderhandse akte is een document met daarin de afspraken tussen partijen (“contract”). Kenmerkend voor een onderhandse akte is dat deze tussen partijen tot stand komt, zonder tussenkomst van bijvoorbeeld een notaris (art. 156 Rv). Deze overeenkomst tussen partijen is in de regel vormvrij. Een bekend voorbeeld is de overeenkomst op de achterkant van een bierviltje, die juridisch kan kwalificeren als een onderhandse akte. Vereist is dan wel dat deze “akte” door de betrokken partijen wordt ondertekend.

Indien afspraken uit een onderhandse akte niet worden nagekomen, dan is snelle incasso niet mogelijk. Althans, een gerechtelijke procedure is vereist voor executie. Pas als een executoriale titel (vonnis) is verkregen, dan kunnen bezittingen van de schuldenaar worden uitgewonnen. Dit is anders bij de tweede wijze van contracteren, door middel van een authentieke akte. Dan kunnen bezittingen wel meteen worden uitgewonnen.

Wel snelle incasso met een authentieke akte

Een authentieke akte is een akte die wordt opgesteld – en gewaarmerkt – door een hiertoe bevoegde ambtenaar, bijvoorbeeld een notaris. Een authentieke akte (zoals een notariële akte) is in bepaalde situaties noodzakelijk voor de rechtsgeldigheid van een rechtshandeling. Bijvoorbeeld bij levering van onroerend goed/registergoederen, een hypotheekakte, testament, stille cessie, of een akte van vestiging van erfdienstbaarheid. Een authentieke akte heeft “dwingende bewijskracht” ten opzichte van een ieder (art. 157 lid 1 Rv).

Zijn afspraken vastgelegd in een authentieke akte, en blijft een schuldenaar in gebreke met de nakoming van (financiële) afspraken, dan kan snel worden geïncasseerd. Executie is dan mogelijk zonder een voorafgaande gerechtelijke procedure en zonder een vonnis. Met de notariële akte kan executoriaal beslag worden gelegd. De dienstdoende notaris kan namelijk de authentieke akte in een bijzondere vorm aan de schuldeiser verstrekken, en wel in de vorm van een zogenaamde “grosse”. Een grosse is een akte (de overeenkomst) met daarop het opschrift “In naam van de Koning”. Dit is vergelijkbaar met een vonnis. Een grosse kan ten uitvoer worden gelegd in Nederland (art. 430 Rv). Daarmee kan de gerechtsdeurwaarder worden verzocht om executoriaal beslag te leggen.

Voorwaarden voor snel incasseren

Voor snelle executie bij niet-nakoming van afspraken gelden de onderstaande voorwaarden:

• partijen dienen voor de notaris te verschijnen zodat hij een notariële akte kan opstellen (en die akte kan “verlijden”);
• in de overeenkomst dienen de volledige namen en geboorteplaats van de betrokken partijen te worden weergegeven;
• afkortingen moeten in de overeenkomst worden vermeden. Het is aan te bevelen een geldsom voluit in letters uit te schrijven;
• uit de overeenkomst dient afdoende te blijken welke vorderingen direct ten uitvoer kunnen worden gelegd indien die afspraken niet worden nagekomen. Dit betekent dat zorgvuldig moet worden omschreven welke vorderingen er bestaan op het moment van het “verlijden” van de akte.

Ook toekomstige vorderingen, zoals een boete of een dwangsom, kunnen in een notariële akte worden vastgelegd (ten behoeve van snelle incasso). De hoogte van die toekomstige vordering hoeft niet definitief te zijn. Wel moet de onderliggende grondslag (afspraak) daarvan in de akte staan. Volgens de rechter geeft een notariële akte namelijk geen executoriale titel als die overeenkomst “niet de weg aangeeft langs welke, op de voor de schuldenaar bindende, wijze de grootte van het verschuldigde bedrag kan worden vastgesteld”. Bij een boete of een dwangsom zal de onderliggende ge- of verbodsbepaling en de berekeningswijze zorgvuldig moeten worden omschreven.

Snel incasseren: de praktijk

Beide partijen zullen akkoord moeten zijn om de overeenkomst in een notariële akte op te maken. Mogelijk houden de extra kosten deze stap tegen.

Indien afspraken in een notariële akte zijn opgenomen, maar niet worden nagekomen, dan zal aan de dienstdoende notaris een verzoek moeten worden gedaan om de akte in de vorm van een grosse te verstrekken.

Na afgifte van de grosse zal de gerechtsdeurwaarder kunnen executeren. Hij zal dan dit stuk aan de wederpartij “betekenen’. Doorgaans wordt dan een betaaltermijn van twee (2) dagen gesteld. Als hieraan geen gehoor wordt gegeven, dan kan de gerechtsdeurwaarder vervolgens overgaan tot executeren. De gerechtsdeurwaarder kan dan executoriaal beslag leggen. De bezittingen van de schuldenaar worden in dat geval uitgewonnen.

Incasso kort geding

Zoals gezegd is snel incasseren zonder tussenkomst van de rechter niet mogelijk als de afspraken tussen partijen zijn neergelegd in een onderhandse akte. Er is dan een voorafgaande gerechtelijke procedure noodzakelijk. In dat geval kan een incasso kort geding uitkomst bieden. Waar een gewone (bodem)procedure al snel enkele maanden of soms zelfs jaren in beslag kan nemen, kan een incasso kort geding doorgaans binnen enkele weken worden afgerond.

Meer informatie?

De kosten voor een (vaststellings)overeenkomst die wordt voorzien van een “notariële stempel” zijn hoger dan voor de onderhandse akte. Let wel, hiermee kunnen aanzienlijke kosten voor een (incasso)procedure worden voorkomen. Snel incasseren bij niet-nakoming van afspraken is dan mogelijk. Ook kan dit als een prikkel werken zodat de gemaakte afspraken worden nakomen. Het is overigens mogelijk om een onderhandse akte na totstandkoming van die overeenkomst alsnog te laten registreren door een notaris.

Wilt u meer informatie over het snel incasseren van vorderingen zonder tussenkomst van de rechter, of wilt u advies bij een (vaststellings)overeenkomst, aarzelt u dan niet om contact op te nemen met Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234, of per e-mail [email protected]