Paulianeus handelen

Geplaatst door: Vincent Melens

Een curator is belast met het beheer en de vereffening van een failliete boedel. Daarbij is het de taak van de curator om het vermogen van de failliet ‘te gelden’ te maken en in een bepaalde volgorde te verdelen onder de schuldeisers van de failliet. Daarnaast is het de taak van de curator om onderzoek te doen naar mogelijk paulianeus handelen of onbehoorlijk bestuur in de periode voorafgaand aan het faillissement. In de praktijk komt het met de nodig regelmaat voor dat een curator meent dat een bestuurder paulianeus heeft gehandeld. Maar wat betekent dit precies? En wat zijn de gevolgen van het inroepen van de zogenaamde Actio Pauliana? Advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten over paulianeus handelen. 

In het kort: paulianeus handelen

De achtergrond van de pauliana is dat alle schuldeisers in beginsel een gelijk recht hebben op een deel van de boedel. Een bestuurder zal er alles aan doen om zijn onderneming te redden; in de praktijk resulteert dit soms in het bevoordelen van bepaalde schuldeisers (zoals de bank, zustervennootschappen of familie en vrienden) boven andere schuldeisers. Door het inroepen van de pauliana kan de curator een degerlijke ‘benadelende’ handeling ongedaan maken (vernietigen) om zodoende de benadelende handeling terug te draaien.

Vernietiging

Niet elke handeling kan vernietigd worden. De wet bepaalt dat alleen rechtshandelingen vernietigd kunnen worden. Bij een rechtshandeling kan gedacht worden aan koop/verkoop, verrekening, betaling, schenken, maar ook het vestigen van een pandrecht of borgstelling is een rechtshandeling die door een curator vernietigd kan worden. Verder maakt de wet in dit kader een onderscheid tussen verplichte en onverplichte rechtshandelingen.

Onverplichte rechtshandelingen

De wet bepaalt in artikel 42 Fw. dat onverplichte rechtshandelingen vernietigd kunnen worden als de rechtshandeling:

  • benadelend is;
  • verricht is voor faillissement; terwijl
  • zowel de schuldeiser als de toekomstige failliet op de hoogte zijn (of behoren te zijn) van die benadeling.

De hoofdregel is dat de bewijslast bij de curator ligt, maar soms wordt de curator hierbij door een wettelijk bewijsvermoeden geholpen. Bijvoorbeeld omdat er een nauwe relatie bestaat tussen schuldenaar en schuldeisers (zoals familiebanden of gerelateerde (dochter)vennootschappen).

Verplichte rechtshandelingen

Ook verplichte rechtshandelingen kunnen worden aangetast door de curator (artikel 47 Fw.). Vernietiging is in dat geval mogelijk als de rechtshandeling:

  • benadelend is;
  • verricht is voor faillissement; terwijl
  • het faillissement al is aangevraagd óf er wordt samengespannen tussen de toekomstige failliet en een schuldeiser.

Omdat deze rechtshandelingen in beginsel verplicht zijn, zijn de mogelijkheden van vernietiging door de curator hier beperkter.

Meer informatie over paulianeus handelen?

Wilt u meer informatie over paulianeus handelen? Of wordt u aangesproken door een curator? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail:[email protected]