Overdracht van vorderingen door cessie

Geplaatst door: Vincent Melens

In de dagelijkse gang van zaken zijn we er aan gewend dat roerende zaken (zoals een auto) en onroerende zaken (zoals een huis) kunnen worden overgedragen. Minder bekend is echter dat vorderingen ook overgedragen kunnen worden. Die wordt cessie genoemd. Cessie is de juridische naam voor levering van rechten die tegen één of meer bepaalde personen kunnen worden uitgeoefend. Naast geldvorderingen kunnen partijen via cessie ook bijvoorbeeld optierechten, licentierechten of rechten die uit bewaarneming voortvloeien overdragen. Maar hoe werkt cessie precies? Aan wie kan een debiteur bevrijdend betalen na cessie? En wat is de positie van de koper als de verkoper onbevoegd bleek? Advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten over de overdracht van vorderingen door cessie. 

Overdracht van vorderingen door middel van cessie

Uit het wettelijk systeem volgt dat voor overdracht van een vordering is vereist:

1. een overeenkomst tussen partijen (de titel);
2. een vervreemder die bevoegd is om de vordering over te dragen; en
3. levering van de vordering door middel van openbare of stille cessie.

Openbare of stille cessie

Openbare cessie geschiedt door een akte van cessie waarin de vordering ‘voldoende is bepaald’, plus een mededeling (dit kan schriftelijk maar mag ook mondeling) daarvan aan de debiteur. In sommige gevallen is het voor de crediteur niet wenselijk (of mogelijk) om de debiteur van de cessie op de hoogte te stellen, in die gevallen kan er voor stille cessie worden gekozen.

Voor stille cessie hoeft geen mededeling te worden gedaan, maar is wel nodig een authentieke (door de notaris opgemaakte) akte of een onderhands (bij de Belastingdienst) geregistreerde akte waarin de vordering wederom ‘voldoende is bepaald’. Tot slot is nog van belang dat stille cessie enkel mogelijk is indien de vordering al bestaat op het tijdstip van levering of wordt verkregen uit een reeds bestaande rechtsverhouding.

Fiduciaverbod

Let op! De wet verbiedt het om een vordering over te dragen door middel van cessie ter verkrijging van extra zekerheid tot nakoming van een vordering. Deze (zekerheids)overdracht is in strijd met het zogenaamde fiduciaverbod uit artikel 3:84 lid 3 BW. Wordt desalniettemin geprobeerd een vordering met een dergelijk doel over te dragen, dan heeft dit een ongeldige overdracht tot gevolg. In plaats daarvan is het voor crediteur wel mogelijk om een stil pandrecht te bedingen of kan er verlangd worden dat er persoonlijke zekerheden worden verstrekt.

De positie van de debiteur na cessie

Uit het voorgaande blijkt dat het mogelijk is om een vordering over te dragen aan een derde, zonder dat de debiteur hiervan op de hoogte is. Dit kan moeilijkheden met zich meebrengen voor een debiteur die graag zijn schuld wil voldoen. Om deze reden staat er in de wet dat de debiteur niet kan worden tegen geworpen dat de vordering is overgedragen, zolang aan hem geen mededeling is gedaan. Concreet betekent dit dat de debiteur (bevrijdend) kan betalen aan de verkoper van de vordering, tot het moment dat de debiteur op de hoogte raak van de cessie. Vanaf dat moment kan de debiteur alleen nog (bevrijdend) betalen aan de koper van de vordering.

De positie van de koper en derdebescherming

Op het moment dat de koper van een vordering koopt van iemand die (achteraf bezien) niet beschikkingsbevoegd blijkt te zijn, dan heeft dit veelal tot gevolg dat de overdracht mislukt en de vordering bij de verkoper blijft. De wet geeft hierop een uitzondering indien (i.) de koper te goeder trouw is op het moment dat hij een mededeling doet aan de debiteur en (ii.) de onbevoegdheid van de verkoper voortvloeit uit de ongeldigheid van een vroegere overdracht, die niet het gevolg was van onbevoegdheid van de toenmalige verkoper. Is aan beide voorwaarden voldaan, dan wordt de derde-verkrijger beschermd en geldt de overdracht toch als geldig.

Meer informatie?

Wilt u meer informatie over overdacht van vorderingen door cessie? Aarzelt u dan niet om contact op te nemen met advocaat mr. Vincent Melens van Flinck Advocaten op telefoonnummer 020 – 26 10 234 of per e-mail: [email protected]